Praznično svetlucanje postane posebno zanimljivo kad mu se doda malo misterije, a nama je za oko danas zapala čista egzotika u vrhunskoj slikarsko-juvelirskoj obradi!
Reč je o nakitu neobičnog imena - "Oči ljubavnika" (Lover's eyes), koji je tokom 18. i ranog 19. veka bio apsolutni hit među evropskim, a pre svega engleskim plemstvom i dobrostojećim građanstvom. Oko naslikano akvarel tehnikom na slonovači, a potom "upakovano" u izabrane dragulje, poklanjano je najčešće u formi broša voljenoj osobi. Naslikano oko je odgovaralo oku darodavca, a u prvo vreme su ga darivane osobe nosile vrlo diskretno, više kao ljubavnu amajliju nego kao dragocenost kojom se njen imalac pomalo razmeće.
Kažu da je ovu praksu započeo budući kralj Džordž IV (1762-1830) u vreme kada je kao buntovni princ od Velsa bio rešen da oženi udovicu, katolkinju Mariju Ficherbert. U znak ljubavi poslao joj je "Oko ljubavnika", odnosno svoje naslikano oko u formi skupocenog broša. Na tragu prinčevskog dara nastaje prava pomama za ovim neobičnim nakitom, koji po inerciji priziva promišljanje o orijentalnim talismanima protiv uroka u obliku oka, ali i ona o baroknoj ikonografiji u okviru koje surećemo takozvano Nedremano oko, odnosno oko Božje, u sasvim drugačijem kontekstu. Da li ovi motivi imaju bilo kakvog uticaja na nastanak jedne vrlo specifične, izrazito intimne, pa može se reći i ekscentrične vrste nakita, teško je sa sigurnošću reći. Iako Englezi vole da naglase da je ovaj dizajn njihov izum brojne indicije ukazuju da je u Francuskoj u prvoj polovini 18. veka postojala praksa oslikavanja oka bliske osobe na medaljonima (u koje se pride dodavao pramen kose iste ličnosti), ali i ukrasnim iglama, narukvicama i prstenju.
Zašto samo oko? Zašto ne čitav lik?
Pojedini istraživači smatraju da je razlog slikanja samo oka upravo činjenica da je reč o oku ljubavnika, odnosno ona situacija koja zahteva veliku diskreciju. U takvim okolnostima vlasnik ovakvog komada nakita je znao o kome je reč, ali ne i druge osobe iz njegove/njene okoline. Prava ljubavna afera u skupocenom materijalu uz važanu umetničku intervenciju, jer svako "Oko ljubavnika" je unikat. Ne postoje dva ista!
Najveća zagonetka naposletku ostaju ličnosti čije je oko predstavljeno, jer veliki deo ovih medaljona nema nikakav potpis, čak ni inicijale, odnosno dobro čuva identitet naslikane osobe. Svetlucavo i provokativno potpuno!
Oči ljubavnika su inspirisali američku slikarku filipinskog porekla Fatimu Ronkvilo (1976) da naslika seriju imaginarnih portreta na kojima se ovaj ekstravagantni nakit pojavljuje kao zanimljiv ikonografski detalj. Predstavnica slikarstva fantastike, ova samouka umetnica, rado se igra temama iz klasičnog evropskog slikarstva dodajući im sopstvene, neobične narative. "Oči ljubavnika" u kombinaciji sa drugim zanimljivm detaljima tako postaju simboli iza kojih se kriju zagonetne priče.
Tamara Ognjević,
istoričarka umetnosti i književnica
Trenutno nema aktuelnih komentara
Ostavite prvi komentar koristeći polje desno.